در طی سال‌های اخیر تمامی اتفاقات در جهان دست به دست هم داده‌اند تا اغلب کارها بیشتر از پیش به صورت مجازی و دیجیتالی انجام شوند. آموزش نیز از امر این مستثنا نیست و با ظاهر شدن پدیده متاورس، بیشتر از قبل سرعت گرفته است. اما نقش آموزش در فضای مجازی و جهان متا چه می‌تواند باشد؟ آیا این فضا هم‌اکنون در بستر آموزش مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ مزایای و محدودیت‌های متاورس چه هستند؟
در ادامه این مقاله قصد داریم علاوه بر معرفی فضای مجازی متا و همچنین معرفی مهم‌ترین تجهیزات متافردا برای ورود به دنیای متاورس، پاسخ این سوالات را برای شما شرح دهیم. در صورتی که در حال حاضر در صنعت آموزش فعالیت دارید، مطالعه و خواندن این مقاله می‌تواند اطلاعات کلی از آن‌چه در سال‌های آینده با آن مواجه خواهید شد را به شما ارائه دهد.
دنیای مجازی متا چیست؟
متاورس به طور کلی و به عبارتی ساده یک دنیای دیجیتالی و مجازی است که می‌توانید تمامی فعالیت‌های موجود در دنیای واقعی و فیزیکی را به شکل شبیه‌سازی انجام دهید. این فضا علاوه بر این، نوعی روش ارتباطی مجازی، اما به شکل واقعی‌تر است که از آن به عنوان web3 به معنای وب سه بعدی در مقابل web2 ذکر می‌شود. لازم به ذکر است که ارتباط انسان‌ها و کاربران مختلف در فضای مجازی متا با یکدیگر در مقایسه با شبکه‌های اجتماعی دیگر بسیار واقعی‌تر خواهد بود.
از آن‌جایی که هر فعالیت در متاورس اعم از خرید و فروش زمین، سرمایه‌گذاری، کشاورزی، فعالیت‌های تفریحی و دیگر فعالیت‌‌ها امکان پذیر شده است، برخی نیز به دنبال این هستند که آموزش را نیز با فضای جهانی و مجازی متا ادغام نمایند. وارد شدن به این دنیا نیازمند متصل شدن به اینترنت و همچنین یکی از پلتفرم‌های مربوط به متاورس و تجهیزات سخت‌افزاری از جمله هدست و هدفون متافردا، کامپیوتر مجهز به سی پی یو متافردا، رم متافردا، کارت گرافیک متافردا و غیره می‌باشد.
هر چقدر که تجهیزات سخت‌افزاری بتوانند احساسات انسان‌ها را بیشتر درگیر کنند، کاربران می‌توانند یک تجربه کامل‌تری از فضای متاورس داشته باشند. برداشته شدن محدودیت‌های جغرافیایی و مالی و همچنین امکانات سفارشی‌‌سازی از جمله مهم‌ترین مزایا و فواید متاورس به شمار می‌روند که وارد شدن آن به هر عرصه و زمینه‌ای را توجیه می‌نمایند.
آموزش متاورس
هر هدفی که از وارد شدن به دنیای متاورس داشته باشید و به عبارتی در صورتی که هدف شما از وارد شدن به این فضا آموزش و یا حتی کسب‌وکارهای مختلف باشد، باید حتما در ابتدا آموزش‌های مربوط به این فضا را به طور کامل آموزش ببینید. بدین منظور امروزه دوره‌های مختلفی توسط شرکت‌ها و یا وب‌سایت‌های ایرانی و یا حتی خارجی تشکیل می‌شوند. با یک جستجوی ساده در اینترنت می‌توانید انواع این دوره‌ها را پیدا کنید و به راحتی بر اساس گام‌های ذکر شده در هر سایت در آن‌ها ثبت‌نام کنید.
برخی از دوره‌های مربوط به فضای متا به صورت آفلاین برگزار می‌شوند و می‌توانید اقدام به خریداری آن‌ها کنید. شرکت متا نیز خود دوره‌ای رایگان به زبان انگلیسی برای آموزش این فضا در سایت Coursera ارائه داده است. البته ویدئوهای یوتیوب نیز می‌توانند کمک بسیار زیادی در این زمینه به شما کنند. در ادامه این بخش البته قصد داریم شما را با اولین نیازها و اقدامات مهمی که باید به عنوان شخص تازه‌کار در متاورس آن‌ها را فراهم کنید، آشنا کنیم.
تجهیزات لازم و مهم برای ورود به دنیای متاورس
لازم است بدانید که برای داشتن دسترسی اولیه به متاورس به تجهیزات چندانی نیاز نخواهید داشت؛ اما هر چقدر که بتوانید مجهزتر باشید، تجربه عمیق تر، واقعی تر و موفقیت آمیزتری را خواهید داشت. در ادامه به برخی از مهم‌ترین تجهیزات متافردا که برای فضای متاورس نیازمند خواهید بود، آشنا می‌کنیم.
رایانه با قدرت پردازش عالی
با این وجود که برای وارد شدن به فضای متا می‌توانید از تلفن هوشمند نیز استفاده کنید اما برای دنبال کردن اهداف آموزشی مختلف لازم است تا از یک کامپیوتر و یا لپ تاپ دارای گرافیک و حافظه مناسب استفاده نمایید. هر پلتفرم مناسب برای فضا متاورس عمدتا حداقل مشخصات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خود را در وب‌سایت مختص خود قرار می‌دهد.
کنسول‌های بازی متافردا
کنسول‌های بازی متافردا وسیله‌ای ضروری نیست اما در صورتی که تمایل داشته باشید یک تجربه بی نظیری به دست آورید و همچنین از میکروفون و هدست واقعیت مجازی استفاده کنید، قطعا این وسیله نیز بسیار مفید و کاربری خواهد بود. به خصوص اگر که انجام دادن بازی در آموزش متاورسی شما نقش مهمی داشته باشد، تهیه کردن این وسیله متافردا بسیار ضروری خواهد بود.
هدست واقعیت مجازی و عینک واقعیت افزوده متافردا
این نوع تجهیزات متافردا و البته دیگر انواع تجهیزات مربوط به فضای متاورس می‌توانند باعث شوند شما بتوانید یک حضور واقعی‌تری از این فضا کسب کنید و به عبارتی عامیانه در این فضا غوطه‌ور شوید. هدست و یا VR متافردا عمدتا دارای دو صفحه نمایش و یک اسپیکر صدا است. عینک واقعیت افزوده متافردا نیز موجب می‌شود اشیا در متاورس بسیار واقعی‌تر شوند.
انواع آواتارهای متاورس و نحوه ساخت آن‌ها
اکنون شما برخی از انواع تجهیزات مهم و ضروری متافردا برای استفاده در متاورس را شناختید. اما لازم است بدانید که برای انجام دادن هر کاری در فضای متا به آواتارهای مختلفی نیازمند خواهید بود که می‌توانند شبیه‌سازی شده باشند. به عبارتی بهتر می‌توان بیان کرد که آواتار در واقعیت هویت دیجیتالی شما به شمار می‌رود و به صورت خلاصه شده عبارتند از:
- دوبعدی که در انواع شبکه‌های اجتماعی نیز از آن‌ها استفاده می‌شود.
- سه‌بعدی که نوعی کپی سه‌بعدی از کاربران متاورس است.
- واقعیت مجازی و یا همان VR که همانند موجودی بدون نیم‌تنه پایین می‌باشد.
- تمام بدن و یا Full-Body که کامل‌ترین نوع آواتار می‌باشد و بالاتنه و نیم‌تنه را شامل می‌شود.
لازم به ذکر است که انتخاب و یا تغییر آواتارها بر اساس شخصیت و واقعیت دنیای واقعی شما همانند چهره و بدن، وظیفه‌ی خود شما می‌باشد. این احتمال نیز وجود دارد که یک پلتفرم در فضای متا فقط با یک و یا چند نوع از انواع آواتارها سازگاری داشته باشد. البته امروزه نرم‌افزارهای جداگانه‌ای نیز ساخته شده است که با کمک آن‌ها می‌توانید آواتار اختصاصی خود را به راحتی طراحی و در فضای متا به کار ببرید. این نرم‌افزارها ممکن است شامل هزینه خاصی باشند و یا اینکه نسخه‌های محدود و رایگانی را نیز شامل شوند.
فرصت‌های دنیای متاورس در آموزش
از اواخر سال 98 و با افزایش بیماری کرونا، آموزش در کشور ایران نیز مانند بسیاری دیگر از کشورها به طور کامل مجازی شد. اینترنت و تجهیزات مختلف متافردا اعم از لپ تاپ از جمله اولین و ضروری‌ترین وسایل برای آموزش مجازی به شمار می‌روند. اما با گذشت زمان و با واضح شدن نیازها و کمبودهای مختلف در عرصه آموزش مجازی، بسیاری دیگر از امکانات نیز ضروری شدند. پلتفرم‌های برگزار کردن کلاس‌های آنلاین بسیار بیشتر نسبت به نرم‌افزارهای پیام‌رسان که در ابتدا به کار برده می‌شدند ضروری و کاربردی هستند.
در کشور ایران نیز پلتفرم‌های مختلفی وجود دارند که هدف اصلی آن‌ها پوشش هر چه بهتر تمام نیازهای آموزش فضای مجازی از جمله متا است. بر اساس تحقیقات و آمارها به نظر می‌رسد که به منظور افزایش و بهبود کیفیت آموزش‌های مجازی، نیاز است که در آینده نزدیک این پلتفرم ها را با متاورس تلفیق کنند.
این امکان که اساتید و محصلان بتوانند با یکدیگر در فضای متا یک ارتباط واقعی‌تر داشته باشند، از جمله اصلی‌ترین نقاط ضعف آموزش‌های مجازی که همان کم‌رنگ شدن ارتباط انسانی است را تا حد بسیار مناسبی برطرف می‌کند. هم‌اکنون نیز بعضی از دانشگاه‌های مطرح و مهم موجود در دنیا از متاورس استفاده می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دانشگاه توکیو
- دانشگاه NTU سنگاپور
- دانشگاه استنفورد
- دانشگاه نیومکسیکو
- دانشگاه کالج در لندن
در کشور ما نیز هم‌اکنون بعضی از دانشگاه‌ها مانند دانشگاه صنعتی شریف و یا تهران دارای برنامه‌هایی برای ادغام آموزش با متاورس هستند. در ادامه این مقاله قصد داریم شما را با مهم‌ترین مزایای استفاده از متاورس در آموزش آشنا کنیم.
تصویرسازی در آموزش
از جمله بهترین راه‌ها و روش‌ها برای ارائه آموزش بهتر، استفاده از تصاویر است. با این وجود که در کلاس‌های مجازی و همچنین واقعی این امر به اسلایدها و تجهیزات سخت‌افزاری نیازمند است اما در دنیای مجازی و یا همان فضای متا این امکان وجود دارد که اساتید بتوانند از تصاویر جذاب و با کیفیت بالاتری برای آموزش استفاده کنند.
این امکانات با ادغام بازی‌هایی از جمله وب 2 همانند Roblox با متاورس و همچنین امکانات شبیه‌سازی دنیای فضای مجازی مانند Minecraft و Fortnite ممکن می‌شود. به عنوان مثال آزمایش‌های شیمیایی که قبلا بسیار خطرناک بودند با وارد شدن فضای مجازی متا در آموزش اساتید می‌توانند به شکل شبیه‌سازی شده و کاملا بدون خطر انجام شوند.
غوطه‌ور شدن بیشتر در آموزش
در آموزش‌های مجازی معمولی از راه اینترنت، انواع عوامل می‌توانند توجه دانش‌آموز و یا حتی اساتید را از کلاس دور نمایند. عدم حاضر شدن در محیط مشترک از جمله اصلی‌ترین علت این نوع اتفاق به شمار می‌رود. با توجه به اینکه در فضای مجازی متا این امکان وجود دارد که اعضای مختلف محیط آموزشی در یک فضای مجازی جمع شوند بدون اینکه با محدودیت‌های سنتی مواجه شوند، بسیاری از این مشکلات را برطرف می کنند. مثلا با وارد شدن در فضای متاورس، دانش‌آموزان و مدرسان می‌توانند دوباره حس لامسه خود را به کار ببرند.
سخن پایانی
پس از وارد شدن به دوره کرونا بسیاری از آموزش‌ها به صورت کاملا مجازی برگزار شدند که همین امر موجب شد این فضا برای آموزش بیشتر در نظر گرفته شود. با وارد شدن متاورس نیز امکانات بسیار بهتر و بیشتری برای ارائه بهترین آموزش‌ها ارائه خواهد شد و همین امر نیز موجب شده که هم‌اکنون برای استفاده از فضای متا در آموزش برنامه‌ریزی‌های بیشتری شود.
